Насловот е небитен

Најобезбедените места не се и најбезбедните. Ќе ставиш катанец, две врати и куче, и пак, некогаш ќе те пречека таму провалник. Некој ќе ја повреди твојата неповредливост, ќе ти го исплаши стравот и ќе ти ја избезуми безумноста. И те победил. Влегол внатре, а ти не знаеш дали дошол за да подели со тебе топлина или само за да си ги избрише чевлите. 

Ама стравот е исплашен и молчи. На твојата фреквенција се слуша смелоста, готовноста, па дури и дрскоста. Онаа убава дрскост која ти го поместува тлото под нозете за да те однесе кај материјализираните сни. Со истата таа дрскост им прскосиш на минатите радости, зашто рака си им подал на некои нови, ветувачки радости. Си станал дрзок и спрема себе, зашто ѝ прскосиш дури и на сопствената сегашност. Таа станува аморфна, безимена, недефинирана. Ама ако, додека е убава, не ни мора да биде поразлична.

А убава е. Можеби затоа што е нова. Можеби затоа што е поинаква. Посакуваш да ја сакаш и кога ќе биде стара и иста. И веруваш дека ќе ја сакаш. Тоа го зборуваат некои исто толку недефинирани и безимени одекнувања, кои се повторуваат доволно долго за да сфатиш дека се сериозни. Но, зборуваат и дека правилата на игра се смениле, па сега мораш да ставиш влог за да продолжиш да учествуваш.

Ти не се ни пазариш. Учеството го плаќаш во готово. Плаќаш со сите можности кои ги имаш, само за да ја добиеш таа една да учествуваш. И очекуваш успех. А успехот е крива линија, која ја сакаш само во правец горе. И исто толку непредвидлива и страшна. Вртоглава станица на која ти ги чекаш возовите, а не тие тебе.

Токму тоа чекање те исцрпува. Дури и оптимистот станува песимист кога оствареното очекување доцни. И ете го, стравот како покорен пес се вратил. Сега тој е храбар, смелоста исплашена. Сега сегашноста ги бара формата и местото кои ѝ припаѓаат. Па затоа мораш да одговараш на непоставени прашања. А кога прашуваш, слушаш молк. Некогаш пак, не ни прашуваш. Стравот е погласен од твоето прашање, го надминува и го гуши. Како еден од оние лоши соништа, кога со сите сили се обидуваш да дофатиш нешто, ама тоа никако да се најде во твоите раце.

Ти недостига дрскоста која ја имаше на почетокот. Барем нешто да останеше од неа, па да ја искористеше и да се разбудеше во убавата и безимена сегашност која ја имаше. Сега безимената сегашност не ужива во својата безименост зашто таму се населил стравот. Ги искористил портите што си ги оставил отворени надевајќи се дека очекуваното ќе помине низ нив. И со оглед на тоа дека ги земал своите куфери, веројатно има намера подолго да остане. 

А ниту стравот, ниту неветувачката тишина се добро друштво, дури и кога очајно не сакаш да бидеш сам. Но сепак, на крај, од провалникот зависи дали ќе те остави со нив да делиш топлина.

Ода на минатото

Да го бараш минатото е исто како да правиш автостоп, покажувајќи со палецот кон возило кое веќе поминало. Знаеш дека нема да се врати, ама сепак правиш будала од себе. Го заведуваш како што се заведува стар љубовник, а ја занемаруваш неговата импотенција да ти се врати. Не правиш ништо друго, туку просиш од просјак: нема ништо да добиеш, освен неколку лузни на совеста.

Во тој костец со минатото, ти си тој што го поканил непријателот на бојното поле. И без разлика што тоа нема да се врати, ти го гледаш неговиот призор. Тоа е тука за тебе и ти го демнееш. Таа илузија во која живееш со своето минато, е негово прославување. Негова ода која ти ја рецитираш и звучи лошо.

Само што ти последен го дознаваш тоа. Кога ќе изостане аплаузот и кога ќе останеш сам на сцената. Тогаш сфаќаш дека цело време си живеел во мрак. Си му вртел грб на сонцето, за да си гледаш во сенката. Разбираш колку многу е апсурдно да го живееш минатото, исто како што е апсурдно да си ги чистиш дамките од маицата, кога можеш да облечеш нова. 

Во тој момент стануваш слободен. А слободата е само друго име на среќата. Најдобриот дел е што таа не се мери. Зашто, ако слободата се ограничи, престанува да биде слобода. Истото се случува и со среќата. Само потполно неусловена, таа е вистинска. Ти ја имаш, а твој е изборот дали ќе трчаш низ неа, или ќе одиш полека. Сепак, кој начин и да го избереш, едно е сигурно: таа прошетка нема да те измори. 

А минатото? Тоа е веќе слушнат виц: колку и да било добро, повеќе не може да те насмее.

Живот после мамурлак

После љубов, како после водка... никогаш повеќе. Мамурлакот е доволен сам по себе. Ако не престанеш да го консумираш истиот отров, си или луд, или алкохоличар. За среќа постои избор. А изборот е најдобрата работа што можеш да ја имаш.

Штом си избрал мамурлак, веројатно веќе си минеш лошо. Ама тоа не значи дека треба да се откажеш од радостите кои ги носи пијаноста на духот или телото. Можеби никогаш нема да ги разберам мажите што мразат балетанки. Ниту пак ќе ја разберам општата опседнатост со Ѓорѓе Балашевиќ. Ама, една работа знам. Живот после мамурлак постои. Мамурлакот поминува побрзо од споменот за разговор слушнат додека стоиш пред семафор. Но, ни малку не е безначаен како него.

Токму тој те потсетува дека треба да бидеш внимателен. Те поттикнува да правиш различни избори. Да чекориш цврсто по земјата, но никогаш да не си го газиш достоинството. И да пиеш вода, секако. После тоа поминува. А доаѓа животот после мамурлак.

Каков е тој? Како чувството на штотуку соблечени чевли после долг пат. Исцрпен си од претходниот живот, а истовремено имаш бескрајна енергија за следниот. Без разлика што си бил во претходниот живот, без разлика што ќе бидеш во овој. Знаеш дека повеќе не ти требаат чевли од кои те болат нозете, а не планираш ни да патуваш на долги релации наскоро. И тоа го прави новиот живот сосема нов. Сосема возбудлив. Непредвидлив. Страшен. И привлечен. 

А потоа, тргнуваш. Со мислата: никогаш повеќе. А не и веруваш, исто толку колку што не веруваш дека во затвор и во јавна куќа се сите невини. После љубов, како после водка... никогаш повеќе. До следниот пат.

Еден сосема некултурен текст

Пријатно. Ви посакувам да ви биде убаво. Пријатно и како довидување, зашто знам дека ќе се видиме повторно. И како чао, но и како збогум, зашто можеби и нема да се видиме пак. Сеедно, пријатно.

Понекогаш не го сфаќаме значењето на оваа желба, да посакаш некому атмосфера во која ќе му биде удобно. Но, сепак ја посакуваме, барем објективно, како искажан збор. Заради куртоазија. На мозокот не му е потребна речиси никаква активност за да посака некому убав ден. Исто како што не му е потребно за четкањето на забите наутро или за ставањето клуч во бравата. А каков би бил тој убав ден без мозок? Ни пак срце има. Користиме толку многу истоветни фрази што веќе ни е тешко и да се сетиме што значат. Ги кажуваме, а не ги чувствуваме. Одбивам да верувам дека за убав ден треба да се вложи исто толку малку, колку што и за четкање на забите.

Ниту пак сакам да прифатам „пријатно“ секогаш да доаѓа на крај. Велат, најубавите работи се резервирани за крајот. Не, не, почетокот прв ги резервирал најубавите работи. Па само почетокот е прв. И најважен. Од првите страници зависи дали ќе прочиташ една книга до крај, а од крајот дали книгата ќе ја запаметиш. Постои ли запаметена книга, што не е прочитана? Почетокот секогаш е пред крајот. Така и „пријатно“. Сакам да ми биде убаво од самиот почеток. 

Некогаш индустријализацијата била почеток на замената на раце со машини. Денес, куртоазијата менува идеи и чувства, за нешто што се нарекува шаблон. Таа ги избрала шаблоните за да чувствуваме дека сѐ е во својот ред, баш онака како што треба да биде. Само тоа ни внесува сигурност дека сме направиле нешто правилно. 

И додека консумираме хармонија, почнуваме да сфаќаме дека таа не значи само совршен ред,  туку и монотонија. А во монотонијата, сѐ си личи на сѐ останато. Значење нема. Сфаќаме дека сме под јурисдикцијата на безличното и безначајното. Дека нѐ завладеала  сопствената свест, заради законот донесен од општеството. Дека живееме во една диктатура во која диктаторот е истото лице на кое секој ден му ги четкаме забите. 

А излезот постои и не е подалеку од еден поинаков чекор. Чекорите се тие кои сигнализираат движење, промени, отворање на нови хоризонти. Но, не и ако секогаш ги правиш истите чекори, во различни обувки. Тогаш си идиот. Идиот кој ќе заврши прегазен од сопствената тромавост. Затоа чекорот мора да биде поинаков. Макар и еден чекор, макар и малку поинаков чекор и ќе се најдеме во хаос од убавина.

А сега, здраво. Зашто крајот секогаш означува почеток на нешто ново.